“Meer dan honderd keer afscheid nemen” is een bijdrage van Betty Heideman van de Stichting Djimba en schrijfster van het boek “Kinderen en het afscheid van een huisdier”
Teskt door Betty Heideman.
Sinds 1999 ben ik intensief ‘werkzaam’ in de wereld van dieren helpen. Begonnen met het oprichten van de Greyhounds Rescue Holland, later verhuisd naar Frankrijk, en daar een opvang begonnen voor oude, zieke en/of gehandicapte honden en katten, (Stichting Djimba) maar ook kippen, knaagdieren, een papegaai en zelfs een wild zwijn hebben voor korte of langere tijd bij ons gewoond.
Veel dieren hebben betekent ook vaak afscheid nemen, alleen voor de honden en katten al ruim 60x, tellen we alle andere dieren erbij, komen we over de 100 keer loslaten.
En dan heb ik het nog niet eens over de tientallen honden, die we bemiddeld hebben en toch ook een stukje van je leven waren. Soms hield je contact en als je dan hoorde dat ze er niet meer waren, was ook dat opnieuw een stukje afscheid nemen.
Wil je meer weten over de Stichting Djimba en hun goede werk steunen? Kijk dan HIER op de website van Stichting Djimba.
Loslaten, rouw en verwerking
In deze column wil ik iets schrijven over loslaten, over rouw en over verwerking.
Een dier wat bij je komt wonen, neemt een stukje van je hart in, en als het dier sterft, sterft ook een stukje van je hart, dit wordt langzaam een litteken en zo stel ik mij voor, is mijn hart een lappendeken van grotere en kleinere littekens.
Niet iedereen neemt een gelijke plek in je hart, de hond die zwaar ziek bij je komt en nog 3 weken bij je is, daar zorg je voor. Je liefde voor haar is anders dan de hond die zwaar mishandeld bij je komt en waar je voor moet vechten en na 10 jaar ‘vertrekt’.
Of de zeldzame keer dat je een pup opneemt (dit hebben wij tweemaal gedaan, de eerste, Saartje is nog steeds bij ons, al is ze in haar laatste fase), zo’n hond is meer dan een opvang, zij is een deel van jezelf. De moeilijke honden die het bloed soms onder je nagels vandaan halen, de zwaar getraumatiseerde honden, de honden waar je 24/7 mee bezig bent en die als ze sterven, een gat zo groot achterlaten.
Of de clowneske Franse Buldog die opeens ziek wordt en die je met 5 jaar volkomen onverwacht moet loslaten.
Afscheid nemen, soms is het niet zo zwaar, soms wil je voor het dier maar één ding, namelijk dat hij zijn rust krijgt, geen pijn meer heeft. Soms neemt het dier zelf de beslissing en ontwaakt niet meer. Ook dit is meerdere malen gebeurd, als het rustig in de slaap gebeurt, is het voor het dier het mooiste en ik kan daar goed vrede mee hebben (als het dier op leeftijd was).
De keren dat een dier sterft terwijl ik niet thuis was, dat zijn de keren die moeilijk te accepteren zijn. Een keer is het gebeurd terwijl ik in Nederland was en een van mijn hartendiefjes, een algehele verlamming kreeg. Ik kan er nog altijd niet goed over praten, en zelfs schrijven gaat niet met droge ogen. Dat ik haar nooit meer vast heb kunnen houden, dat ze ‘het spuitje’ moest krijgen terwijl ik er niet bij was. Dat doet ongelooflijk veel pijn.
Afscheid nemen van mijn zielshond Simba, die mij duidelijk liet merken, ‘het is goed zo’ en er een rust over mij kwam toen we hem lieten gaan. Die de nacht erna kwam vertellen dat alles goed was. De kleine windhond Sieb die mij met heel zijn ziel in zijn ogen liet weten, ‘ik ben er klaar voor’.
Afscheid nemen went nooit
Afscheid nemen, het went nooit en dat mag ook niet. Mensen vragen weleens hoe ik het verwerk. In bijna alle gevallen kan ik aan het dier zien/ voelen wanneer het tijd is. Als dat zo is, dan kan ik het ook heel goed verwerken. Het gemis is er niet minder om maar de beslissing moet altijd voor het dier zijn, niet voor jezelf. Het zijn de gevallen zoals boven beschreven die moeilijk te verwerken zijn, die pijn blijven doen, elke keer als je aan ze denkt. De keren dat je een beslissing moet nemen omdat het dier fysiek niet meer kan, maar geestelijk nog zo goed is.
De hond die altijd heel zelfstandig was, maar opeens niet meer zijn plas en poep kan ophouden en daar zo doodongelukkig van is, de hond die lang op straat geleefd heeft, afstandelijk is gebleven maar door suikerziekte blind werd en er niet mee om kon gaan dat zij afhankelijk werd. De hond die zwaar gehandicapt was, en oh zo moeilijk van karakter voor de andere honden (maar voor mij zo lief); die 10 dagen na de Franse Bul ziek werd en waarvan je jezelf tot op de dag van vandaag afvraagt ‘heb ik genoeg gedaan’?
Ze zitten allemaal in je hart, elke hond, kat en zelfs de kleine knaagdieren die vaak maar kort bij mij waren. Paco de papegaai die ik soms kon wurgen maar die mij ook zo aan het lachen kon maken, dat zij moest sterven door onoplettendheid van mij, mijn partner en mijn vriendin, waardoor haar honden, Paco te pakken kregen, dat vergeef ik mijzelf nooit.
Alle doorwaakte nachten, de keren dat ik midden in de nacht buiten op zoek moest naar een hond (in Frankrijk hadden we een groot terrein) omdat demente honden nogal eens de weg kwijtraken (letterlijk en figuurlijk) en er vaker uit moeten. Alle keren poep en plas ruimen, elke dag en nacht opnieuw en dat al 15 jaar, met oudjes maar ook met jonge honden die na 3 jaar nog niet zindelijk zijn. Alle keren dat je ’s nachts wakker wordt omdat er een ligt te huilen (trauma’s verwerken). Het hoort er allemaal bij en het weegt nooit op tegen de liefde en dankbaarheid die je krijgt.
Afscheid nemen, soms is het een opluchting, soms is het dankbaar, soms is verdomde moeilijk en pijnlijk, en heel soms is het een hel als de twijfel toeslaat, als je hele lijf schreeuwt ‘nee’ maar je hart zegt ‘het moet, het is tijd’ en je weet dat je hart gelijk heeft.
Zolang je het kan zien aankomen, kan je je erop voorbereiden, mijn verdriet is het grootste de dagen of weken voor de beslissing, ik “leef” als het ware ernaartoe.
Maar het gemis dat blijft, elke dag, de herinneringen blijven ook, elke dag.
Er is geen handboek voor het omgaan met verdriet
Er is geen handboek hoe je met je verdriet moet omgaan, ieder mens rouwt anders. Er zijn wel handvaten, tips en vooral begrip, als je weet dat het oké is, dat je voelt wat je voelt, dat het oké is om verdriet te hebben, dat het oké is om ook te lachen, dat niet iedereen begrip heeft maar dat er gelukkig ook heel veel mensen zijn die het wél snappen.
Voor de Corona, gaf ik regelmatig voordrachten/ lezingen over de stichting, verhalen heb ik immers genoeg. Mensen vinden het fijn om te horen dat ze niet alleen staan in hun verdriet en verwerking.
Rouw en afscheid zijn een rode draad in mijn leven, zo maak ik al 15 jaar dierenrouwkaarten, die gratis te gebruiken zijn op Facebook maar die ook besteld kunnen worden om per post te sturen. Ik organiseerde de eerste Huisdierenuitvaartbeurs en maak collages en digitale bewerkingen.
Het boek “Kinderen en het afscheid van een huisdier”
Aangezien ik ook verhalenverteller voor kinderen ben geweest en daarnaast diverse boeken heb geschreven, besloot ik een boekje samen te stellen speciaal voor mensen met kinderen.
Het boek gaat over hoe kinderen te begeleiden bij het afscheid van een huisdier.
Er wordt beschreven hoe het te vertellen, wat wel te doen en zeggen, en wat niet te doen en zeggen, wat er gebeurt voor, tijdens en na het overlijden, de diverse soorten van overlijden, hoe het te verwerken, welke dingen je samen kunt doen. Maar er is ook ruimte voor verhalen en tips.
Dit boekje kost 14 euro incl. verzendkosten. De opbrengst gaat naar Stichting Djimba.
Geef een reactie